Sportowiec vs. Amator
W poprzednim artykule pokrótce opisałem, na jakie kwestie należy zwrócić uwagę określając ilość treningów w tygodniu. Dziś opiszę główne różnice między sportowcem, a amatorem sportu co też poniekąd jest związane z tematem. Na konferencji „Sportowiec amator” na początku roku 2019r organizowanej przez Ortopedikę, temat był bardzo szeroko omawiany pod różnymi względami (od strony lekarzy, trenerów, psychologów, dietetyków, fizjoterapeutów).
Po pierwsze należy sobie zadać pytanie kim jest Sportowiec... Zazwyczaj jest to osoba młoda, która całe swoje dotychczasowe życie poświęciła na trening. Lata treningów, których głównym celem jest osiągnięcie poziomu mistrzostwa sportowego oraz wygranie głównych zawód (Mistrzostw Świata, Igrzysk Olimpijskich czy innych ważnych imprez w zależności od dyscypliny). Każdy dzień, tydzień miesiąc, a nawet rok jest dokładnie zaplanowany, tak by był czas na:
treningi (od 1 do kilku w ciągu dnia w zależności od okresu i plany treningowego) oraz
regeneracje (czyli odpowiedni ilość snu – 8h i więcej, drzemki w ciągu dnia, odpowiedni ilość oraz jakość jedzenia i środki odnowy biologicznej).
Do tego dochodzi sztab ludzi, którzy za wszystko odpowiadają i myślą jak jeszcze podnieść poziom sportowy zawodnika. Zawodnik ma za zadanie przyjść na trening i wykonać prace, która została zaplanowana, a następnie udać się na dalsze czynności, które mają go w jak najkrótszym czasie przygotować na następny trening i tak w koło, dzień po dni. Jednym słowem: Sportowca pracą jest trening i regeneracja. Jest ona zaplanowana i realizowana na przestrzeni kilku-kilkunastu lat, którego celem jest najwyższy wynik sportowy.
Natomiast amator poprzez aktywność fizyczną najczęściej realizuje jeden z dwóch celów:
dana aktywność sprawia mu przyjemność (również poprzez rywalizację sportową),
wpływa pozytywnie na stan zdrowia i samopoczucie.
Ponadto, jeżeli miałbym porównywać amatora od sportowca to w w głównej mierze różnią się czasem, jaki poświęcić na regeneracje. W skład regeneracji wchodzi:
jakość i ilość snu,
jakość i ilość jedzenie i nawodnienia,
czas szeroko pojmowaną odnowę biologiczna (fizjoterapeuta, masaże, fizykoterapia, ciepłe, zimne kąpiele, sauna itp.),
czas na aktywny i pasywny wypoczynek.
Osoba pracujące na etat, posiadające dziecko, ma problem, by znaleźć czas na trening, a co dopiero na zaplanowanie i zrealizowanie regeneracji. Niestety doba ma tylko 24 godziny.
Kolejny ważny czynnik odróżniający amatora od sportowca jest STRES. W sporcie dąży się do tego, by minimalizować sportowcom stres. Odpowiedź hormonalna na stres fizyczny czy psychiczny jest taka sama.
Czyli krótko mówiąc, jeżeli ktoś ma ciężki dzień w pracy, domu to organizm traktuje to tak samo, jak wykonanie ciężkiego treningu.
Pytanie jest następujące: czy taka osoba wykonując trening wykona odpowiednią pracę, by uzyskać cel treningowy, ALE równocześnie nie przekroczyła możliwości regeneracyjnych organizmu, taką by w długim terminie nie wywołać efektu przetrenowania/kontuzji itp. Moim zdaniem tu jest największa różnica pomiędzy amatorem i sportowcem. Oprócz tego że sportowcy zostali wyselekcjonowani (ze względu na talent) ich pracą jest również odpoczynek... a amator swój czas na odpoczynek od pracy poświęca na wysiłek fizyczny.
Osobą zainteresowanym tematyką procesu treningowego dla amatorów, chcących czegoś więcej, polecam książkę Doriana Łomży „Trening zawodowca”, gdzie w sposób bardzo przystępny - nie stricte naukowy, opisany jest proces treningowy. Książka jest niejakim przewodnikiem, który wskazuje obszary w jakich należy się rozwijać jako sportowiec – również amator, który szuka wszechstronnego przygotowania.